Gdzie dziś, w sobotę, 15 marca, w Łódzkiem można spróbować litewskiego chleba i posłuchać ludowej muzyki z Wilna? W Zgierzu, gdzie po raz 19. odbywa się Zgierski Kaziuk, czyli święto kultury kresowej.
W tegorocznym wydarzeniu bierze udział 180 wystawców, a których część przyjechała z zaprzyjaźnionego ze Zgierzem Regionu Wileńskiego. To kolorowe stoiska, na których można skosztować kresowych smaków, ale i… potraw tatarskich z Białegostoku. Są litewskie chleby, soki, sery i tradycyjne wędliny, które chętnie kupują odwiedzający jarmark.
Zgierski Kaziuk to również stoiska z rękodziełem oraz warsztaty m.in. ceramiczne i malowania na szkle. Ich uczestnicy mogą własnoręcznie wykonać m.in. gwizdki czy okaryny. Do kreatywnego spędzenia czasu w duchu średniowiecza zaprasza zgierskie muzeum, gdzie odbywają się warsztaty tkactwa i gdzie można obejrzeć wystawę na temat średniowiecznych zabawek.
Zgierski Kaziuk, którego historia sięga już niemal dwóch dekad, to wielkie święto kultury kresowej, więc podczas jarmarku nie mogło zabraknąć muzyki ludowej. Między stoiskami występują Kapela Łowcy Nostalgii, Zespół Giecznianki oraz Zespół Pieśni i Tańca Boruta.
Wydarzenie rozpoczęło się w piątek Wieczorem Wileńskim z udziałem aktorki Ewy Ziętek oraz artystów z Rejonu Wileńskiego. Jarmark zakończy drugi koncert – kaziukowy, który odbędzie się dzisiaj w sali widowiskowej Starego Młyna. Początek o godz. 17.
kw
fot. Piotr Wajman
Głosujący w plebiscycie widzowie uznali, że najważniejszym wydarzeniem kulturalnym ubiegłego roku był trzydziestoletni wkład kina Charlie w tworzenie Łodzi filmowej. Człowiekiem Roku Łódzkiej Kultury został słynny jazzman Michał Urbaniak.
- W Łodzi czuję się jak w domu. Bardzo dziękuję - mówił odbierając nagrodę Michał Urbaniak, wspaniały saksofonista, skrzypek, kompozytor, jeden z naszych najsłynniejszych muzyków jazzowych.
Urodził się w Warszawie, ale wychowywał w Łodzi. To tutaj kształcił się w liceum muzycznym i tutaj rozpoczynał muzyczną drogę. W swej długiej karierze grywał z największymi światowego jazzu, między innymi z Milesem Daviesem. Od początku lat 70. mieszka w Nowym Jorku. Często wraca jednak do Polski i do Łodzi. Jest Honorowym Obywatelem Łodzi.
Laureatów tegorocznej „Energii Kultury” poznaliśmy podczas uroczystej gali w łódzkim Klubie Wytwórnia. Samorząd województwa reprezentowała podczas gali marszałek Joanna Skrzydlewska.
- O kinie Charlie, o kinie studyjnym, mówię kino społecznościowe. Ponieważ ono, tak naprawdę, zostało zbudowane wokół społeczności dobrego kina i dobrego filmu. Jestem wzruszony - powiedział Sławomir Fijałkowski, właściciel Kina Charlie, dziękując za przyznanie nagrody w plebiscycie „Energia Kultury”.
W tym roku nominowane zostały aż trzy wydarzenia organizowane przez instytucje kultury Urzędu Marszałkowskiego: wystawa „Próba Całości. Nagroda Im. Katarzyny Kobro” w Muzeum Sztuki w Łodzi, spektakl „Amadeusz” Teatru im. St. Jaracza w reżyserii Anny Wieczur oraz balet „Giselle” Teatru Wielkiego w choreografii Zofii Rudnickiej. Wśród nominowanych wydarzeń znalazły się także wystawa „Beksiński W Pabianicach” w Aflopa Art., spektakl „Biedermannowie” Teatru Powszechnego w Łodzi, wystawa z okazji jubileuszu 100-lecia Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi „Dziś Są Nasze Urodziny!” i wystawa „Fenomen Polskiego Kilimu” w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi.
Plebiscyt „Energia Kultury” jest organizowany od 2009 roku. Początkowo przez Telewizję TOYA, Klub Wytwórnia, Gazetę Wyborczą oraz Narodowe Centrum Kultury. Od roku 2020 wyłącznie przez Telewizję TOYA i Klub Wytwórnia. Jak wygląda głosowanie? W pierwszym etapie kandydatury do nagrody zgłaszają widzowie. Potem spośród nadesłanych propozycji wybierane są wydarzenia, na które będzie można oddać głos. Wyboru dokonuje kapituła plebiscytu. W jej skład wchodzą rektorzy łódzkich wyższych uczelni artystycznych, prezes TV TOYA, prezes Klubu Wytwórnia, dziennikarz TV TOYA oraz prof. Jerzy Jarniewicz, poeta, krytyk literacki i tłumacz. Kapituła wybiera także Człowieka Roku Łódzkiej Kultury. O tym, które z wydarzeń zwycięża, decydują widzowie w głosowaniu. Kapituła plebiscytu wybiera osobę szczególnie zasłużoną dla łódzkiej kultury. Nagrodami w Plebiscycie są statuetki „Kołyski Newtona”, nawiązujące do nazwy wydarzenia – ilustrujące prawo zachowania energii. Ich wyjątkowość polega na tym, że jedna z kulek jest szczerozłota.
Galę „Energia Kultury” uświetnił koncert Macieja Maleńczuka.
aa
Piłka nożna. ŁKS Łódź pokonał na wyjeździe z Chrobrego Głogów. Łodzianie są niepokonani pod wodzą Ariela Galeano.
Przez pierwsze pół godziny pod bramkami obu stron niewiele się działo. Dopiero w 31. minucie Marko Mrvalević przejął piłkę przed polem karnym i świetnym podaniem w tempo uruchomił Pirulo. Hiszpan znalazł się tuż przed bramkarzem i oddał strzał z ostrego kąta, ale futbolówka przeleciała obok słupka głogowskiej bramki.
Sześć minut później po rzucie rożnym Jakub Gric „strzałem głową pokonał Aleksandra Bobka i gospodarze objęli prowadzenie. W doliczonym czasie pierwszej polowy, łodzianie mieli dobrą okazję do wyrównania. Po wrzutce Pirulo z rzutu wolnego, główkował Sebastian Rudol, ale strzelił za lekko i Paweł Lenarcik, bramkarz Chrobrego nie miał problemu z ze złapaniem piłki.
Po przerwie ŁKS podkręcił tempo i w ciągu kilku pierwszych minut stworzył więcej okazji niż w całej pierwszej połowie. Dobre piłki w polu karnym dostawali Rudol i Antoni Młynarczyk, ale zabrakło skuteczności. Udało się za trzecim razem. Rajd przeprowadził Koki Hinokio, wbiegając z piłką w pole karne. Co prawda w końcówce defensywa Chrobrego odebrała mu ją , ale zrobiła to tak nieudolnie, że trafiła pod nogi Pirulo. Hiszpan strzelił bez namysłu, zdobywając wyrównującego gola.
W końcówce kapitalny rajd lewą stroną przeprowadził Młynarczyk. Skrzydłowy ŁKS minął kilku obrońców i dograł piłkę w pole karne, a akcję wykończył Maksymilian Sitek, zdobywając gola na wagę trzech punktów.
Chrobry Głogów – ŁKS Łódź 1:2 (1:0) 1:0 J. Gric (36), 1:1 Pirulo (54), 1:2 M. Sitek (83)
Bobek – Dankowski, Rudol, Gulen, Majcenić – Wysokiński żk (46, Młynarczyk) , Kupczak, Hinokio – Pirulo żk (79, Balić), Mrvalević (68, Norlin), Sitek (89 Iwańczyk).
Osoby mające największy wpływ na plan ochrony środowiska w regionie spotkały się w siedzibie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi. Tematem rozmowy była współpraca Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu z władzami lokalnymi przy realizacji kluczowych zadań środowiskowych w Łódzkiem.
- Zwróciliśmy uwagę na bardzo istotne i specyficzne sprawy dla województwa łódzkiego, w tym postępującej suszy na naszych terenach - wyjaśniał Piotr Kopek, prezes WFOŚiGW. - Poruszyliśmy też kwestie będące domeną narodowego i wojewódzkiego funduszu, a taką jest na pewno program „Czyste powietrze”, o którym chcemy informować mieszkańców już w najbliższych tygodniach.
Prezes Dorota Zawadzka-Stępniak przypomniała, że program został zawieszony w całej Polsce z końcem listopada ubiegłego roku ze względu na skalę nieprawidłowości przy pozyskiwaniu środków.
- Dziś jesteśmy gotowi na jego ponowne uruchomienie - mówiła prezes Zawadzka-Stępniak. - Program będzie uszczelniony tak, żeby nie generował ryzyka po stronie mieszkańców, zwłaszcza tych najuboższych. Chcemy ograniczyć m.in. takie sytuacje, kiedy marże firm wykonawczych były kilkukrotnie zawyżane, a my nie mieliśmy narzędzi, żeby weryfikować nadmierne koszty.
Reprezentantka Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska zachęcała też gminy, żeby zgłaszały się jako operatorzy programu. Miałyby gwarantować bezpieczeństwo mieszkańcom i ograniczać ryzyko nadużyć i nieprawidłowości. Nabór na operatorów wśród gmin kończy się 21 marca, ale ma być kontynuowany.
- Chcemy żeby gminy były aniołami stróżami dla mieszkańca, za co będą otrzymywać odpowiednie wsparcie finansowe - dodała prezes NFOŚiGW.
Marszalek Joanna Skrzydlewska przypomniała, że samorząd województwa jako instytucja zarządzająca środkami unijnymi uzupełnia działania podejmowane przez Narodowy i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska.
- Przekazujemy środki jednostkom samorządu terytorialnego i przedsiębiorcom tak, żeby różnicować źródła energii. Tylko w tym roku podpisaliśmy umowy na kwotę 560 mln zł na odnawialne źródła energii, dzięki którym gminy zainwestują w OZE, a mieszkańcy zakupią pompy ciepła, kolektory słoneczne czy kotłownie na biomasę - mówiła marszałek Skrzydlewska.
Wojewoda Dorota Ryl wspomniała również o rozwoju geotermii w Łódzkiem nie tylko w Uniejowie i Poddębicach. - Trzymam kciuki za pozostałe miejscowości, które aplikują o dofinansowanie inwestycji mających na celu wykorzystanie źródeł geotermalnych do ogrzewania - mówiła.
Zaawansowany w pracach jest m.in. Aleksandrów Łódzki.
jg/fot. mt
