Stolica regionu

Łódź - początek imperium przemysłowemu Izraela Kalmanowicza Poznańskiego dała manufaktura założona przez ojca Izraela, Kalmana w 1862 r. Sam kompleks przemysłowy powstawał w latach 1872-92. Obok powstał okazały Pałac - największa rezydencja fabrykancka w Europie, a dziś siedziba Muzeum Historii Miasta Łodzi. W miejscu dawnych zakładów bawełnianych należących do rodziny Poznańskich, znajduje się obecnie największe w Europie centrum handlowo-rozrywkowe MANUFAKTURA. (fot.1 Centrum handlowo-rozrywkowe Manufaktura)

Na południowy wschód od centrum Łodzi znajduje się rozległa dzielnica fabryczno-mieszkalna, stworzona od podstaw przez Geyerów, Grohmanów i Scheiblerów. Kręgosłupem miasta jest ulica Piotrkowska powstała w miejsce traktu wiodącego do Piotrkowa Trybunalskiego stanowiącego w XIX wieku oś rozwoju Łodzi. Wzdłuż Piotrkowskiej usytuowane są piękne kamienice odzwierciedlające historię miasta (m.in. budynek Hotelu „Grand”, dawny pałac Heinzla a obecnie siedziba Urzędu Miasta Łodzi), a także pomniki postaci związanych z miastem – Tuwima, Rubinsteina i łódzkich fabrykantów. Łódź nazywana jest także stolicą polskiej secesji. Willa Kindermanna, wzniesiona w 1903 r., uważana jest za najpiękniejszy przykład budowli secesyjnej w Polsce. (fot. 2 Ulica Piotrkowska)

Łódź to także historyczne miasto czterech kultur: polskiej, niemieckiej, żydowskiej i rosyjskiej. Jednym z najbardziej znanych obiektów, związanych z obecnością Rosjan na terenie miasta, jest prawosławna cerkiew katedralna pw. Aleksandra Newskiego. O obecności Żydów świadczy utworzona w 1892 r. nekropolia (dzisiaj największa w Europie), na terenie której pochowanych jest ok. 230 tysięcy osób. Zachowały się tu liczne groby i mauzolea (m.in. Poznańskiego). Godny zobaczenia jest także Stary Cmentarz zwany „Łódzkimi Powązkami”, gdzie odnaleźć można wspaniałe mauzolea, grobowce i nagrobki tych, którzy tworzyli wielkość Łodzi przemysłowej. Warto także wspomnieć, iż Łódź to miasto galerii, festiwali (m.in. Festiwal Komiksu, Camerimage, Festiwal Dialogu Czterech Kultur), kultury (Filharmonia, 11 teatrów, 15 muzeów) i rozrywki (puby i restauracje) i zieleni (Las Łagiewnicki – największy kompleks leśny w Europie w granicach miasta). (fot. 3 Cmentarz Żydowski)

Ważnymi miastami w aglomeracji łódzkiej są także:

Zgierz – jedno z najstarszych miast regionu, które prawa miejskie otrzymało przed 1318 r. Intensywny rozwój miasta rozpoczął się już w XIX wieku i związany był z włókiennictwem, natomiast w okresie międzywojennym rozwinął się też przemysł chemiczny. W Zgierzu warto zobaczyć m.in. zespół urbanistyczny Nowego Miasta z zespołem domów tkackich, kościół p.w. św. Katarzyny wzniesiony w początkach XX w., budynek Miejskiego Zakładu Kąpielowego z 1927 r., z drugim na ziemiach polskich krytym basenem oraz Muzeum Miasta Zgierza, gdzie obejrzeć można wnętrza mieszczańskie z przełomu XIX i XX wieku. (fot. 4 Wnętrze Muzeum Miasta Zgierza)

Pabianice - najcenniejszymi zabytkami są: renesansowy dwór obronny Kapituły Krakowskiej wzniesiony w latach 1565 - 72, a w 1833 r. zaadoptowany na ratusz; obecnie znajduje się w nim Muzeum Miasta Pabianic, kościół p.w. św. Mateusza - renesansowa świątynia wzniesiona w latach 1572 – 77 - jedna z najciekawszych renesansowych budowli sakralnych w województwie, jak również cmentarze ewangelicki i żydowski. (fot. 5 Dwór obronny - Pabianice)

Aleksandrów Łódzki - w mieście dominuje klasycystyczna zabudowa, której najciekawszymi przykładami są: ratusz miejski, kościół pw. św. Archaniołów Rafała i Michała oraz jatki miejskie. Warto zobaczyć też drewniane domy tkackie - charakterystyczne dla XIX - wiecznych osad przemysłowych i zespół fabryczno - mieszkalny Stillera.

Konstantynów Łódzki – miasto powstałe w 1830 r. jako osada sukiennicza. Do najciekawszych zabytków należą: neogotycki kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny (1826 – 32) oraz parterowe domy tkackie z początków XIX wieku.

Więcej na www.ziemialodzka.pl