„Hubal” patronem szlaku

wtorek, 28 marca 2023

Henryk Dobrzański ps. Hubal (1897–1940) urodzony w Jaśle major kawalerii Wojska Polskiego, sportowiec, dowódca Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej.

Łódzki Szlak Konny promuje turystykę aktywną połączoną z poznawaniem historii oraz dorobkiem kulturowym województwa łódzkiego. W ten motyw doskonale wpisuje się walczący na ziemi łódzkiej major Henryk „Hubal” Dobrzański. Jego życiorys, prezentowana postawa i wartości są powodem, dla którego to właśnie „Hubal” został wybrany na patrona szlaku.

Postać Henryka „Hubala” Dobrzańskiego silnie łączy się z tradycjami jeździeckimi naszego regionu. Nie tylko wsławił się on bohaterską postawą podczas II wojny światowej walcząc na ziemi łódzkiej, ale zasłynął także jako doskonały kawalerzysta. Był członkiem reprezentacji Polski w jeździectwie. Jego kunszt przyniósł mu 22 złote, trzy srebrne i cztery brązowe medale. Zdobył wiele prestiżowych nagród, w tym Nagrodę indywidualną – złota papierośnicę – dla najlepszego jeźdźca w Londynie w 1925 roku.

Urodził się w Jaśle w rodzinie szlacheckiej. Pochodził z rodziny powstańców, zarówno po mieczu, jak i po kądzieli. Wychowywany był w atmosferze głębokiego patriotyzmu i rodzinnych tradycji wojskowych, podtrzymywanych szczególnie przez matkę. Wybuch wojny w 1914 r. uniemożliwił mu ukończenie studiów.

Mając wiele przykładów patriotycznych postaw w rodzinie, jeszcze jako uczeń szkoły realnej, zgłosił się w 1912 roku do II Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Krakowie. Mając zaledwie 17 lat został przyjęty do Legionów Polskich. W styczniu 1918 r. kpr. Dobrzański, jako jeden z wyróżniających się żołnierzy został skierowany do Szkoły Podchorążych II Brygady w Mamajesti. Nauki jednak nie ukończył, gdyż w lutym 1918 r. został uwięziony obozie Saldabos na Węgrzech, skąd wkrótce udało mu się zbiec.

Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1918 r., gdzie podczas walki o Lwów dowodził plutonem kawalerii. Walczył w wojnie bolszewickiej, a za odwagę na polu walki został odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 1927 r. awansował do stopnia majora. Po wybuchu II wojny światowej został zastępcą dowódcy 110. Rezerwowego Pułku Ułanów, który w związku z szybkim postępem wojsk niemieckich 11 września 1939 r. został przeniesiony z Białegostoku do Wołkowyska, a następnie wyruszył w kierunku Grodna.

Po kapitulacji Grodna, 110. Pułk Ułanów nie podporządkował się decyzji o przejściu na teren Litwy i wyruszył w kierunku Warszawy. Nad Biebrzą pułk został rozbity przez Sowietów i rozwiązany, jednak część żołnierzy pod dowództwem mjr. Henryka Dobrzańskiego zdecydowała się kontynuować marsz w kierunku oblężonej stolicy. Po kapitulacji Warszawy 27 września mjr Dobrzański wraz z 50 żołnierzami, stanął przed decyzją ewakuacji do Francji lub pozostania w kraju. 1 października oddział ten zdecydował się na marsz w kierunku Gór Świętokrzyskich. Już tego samego dnia stoczył on pierwszą potyczkę z Niemcami, co skłoniło oddział do pozostania na Kielecczyźnie do czasu ofensywy alianckiej, oczekiwanej na wiosnę 1940 r.

Major Henryk Dobrzański przyjął pseudonim „Hubal” (przydomek rodowy gałęzi Dobrzańskich, z której się wywodził), stając na czele swojego oddziału do końca nie składając broni. 2 października 1939 r. Hubalczycy odnieśli zwycięstwo nad Niemcami w potyczce pod Wolą Chodkowską. Dzięki pomocy mieszkańców Kielecczyzny oddziałowi udawało się wymykać z organizowanych przez Niemców pułapek.

30 marca i 1 kwietnia Hubalczycy stoczyli dwie walki z Niemcami, w których zadali poważne straty wrogowi. W wyniku tych działań, Niemcy stworzyli 1000 osobową formację SS, batalionu Wermachtu i jednostki czołgów do walki z „Szalonym Majorem”. 11 kwietnia Niemcy spacyfikowali Skołby i Hucisko, zabijając wszystkich mężczyzn. 30 kwietnia 1940 r. poczet majora, został zaskoczony w czasie biwaku przez oddziały 372. dywizji Wehrmachtu w okolicach Anielina, 20 km od Opoczna. W gwałtownej walce oddział uległ rozproszeniu, a sam Hubal poległ z bronią w ręku. Niemcy wywieźli ciało majora do Tomaszowa Mazowieckiego i pochowali je w nieznanym do dzisiaj miejscu. Przez lata powstało wiele teorii na temat miejsca spoczynku ciała majora Hubala. Żadna z nich nie znalazła jak do tej pory potwierdzenia. Reszta żołnierzy z oddziału mjr. „Hubala” po śmierci swojego dowódcy złożyła broń 25 czerwca 1940 r.

W 1966 mjr Henryk Dobrzański został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti Militari i awansowany do stopnia pułkownika. 16 września 2010 roku Prezydent RP Bronisław Komorowski odznaczył pośmiertnie majora Henryka Dobrzańskiego Hubala Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Pobierz załącznik:

Czytany 780 razy