lodzkie.pl

W Muzeum Kinematografii w Łodzi można oglądać wystawę upamiętniającą 50. rocznicę premiery filmu Andrzeja Wajdy. Partnerami wydarzenia są między innymi instytucje Urzędu Marszałkowskiego: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Wytwórnia Filmów Oświatowych.

 „Ziemia obiecana”, czyli adaptacja powieści Władysława Reymonta, to arcydzieło polskiej i światowej kinematografii. W lutym 2025 roku mija dokładnie 50 lat od premiery filmu. Wystawa w Muzeum Kinematografii upamiętnia tę datę. Zebrane tu zostały między innymi odręczne notatki Andrzeja Wajdy przedstawiające kulisy pracy nad filmem, kostiumy, m.in. garnitur Karola Borowieckiego, rekwizyty, archiwalne zdjęcia, plakaty. Na wystawie można też zobaczyć filmy, w których o arcydziele wypowiadają się twórcy oraz współcześni krytycy filmowi.

Dzięki zapiskom reżysera można przyjrzeć się procesowi powstawania filmu. Wajda chciał rozpocząć pracę nad adaptacją powieści Reymonta już w 1967 roku. Zainspirował go kolega po fachu Andrzej Żuławski, który podsunął reżyserowi powieść Reymonta i pokazał zrealizowany przez Wytwórnię Filmów Oświatowych w Łodzi film „Pałace Ziemi Obiecanej” w reżyserii Leszka Skrzydło. Zdjęcia do filmu zaczęły się w lutym 1974 roku i trwały do 8 czerwca. Twórcy nie musieli budować dekoracji, bo mogli wykorzystać XIX-wieczną architekturę Łodzi. Film był kręcony w ponad stu lokacjach, między innymi w pałacach fabrykanckich Scheiblerów (dziś siedziba Muzeum Kinematografii)  i Poznańskich, w działających wówczas przędzalniach, czy tkalniach, w kamienicach, na podwórzach. Wajda zaangażował ponad pięćdziesięciu aktorów i ponad stu statystów. Na początku 1975 roku w Łodzi i Warszawie odbyły się dwie prapremiery filmu, zorganizowane dla robotników dwóch dużych fabryk. Oficjalna premiera „Ziemi obiecanej” odbyła się 21 lutego 1975 roku w warszawskim kinie Relax. Film od razu zyskał olbrzymią popularność, jednak krytycy zarzucali dziełu Wajdy obsceniczność oraz brak wierności literackiemu pierwowzorowi. Mimo to obraz został obsypany najważniejszymi nagrodami filmowymi, zdobył m.in. Złote Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku. Był także polskim kandydatem do Oscara. Statuetki Amerykańskiej Akademii Filmowej jednak nie zdobył.

Przypomnijmy, że powieść Reymonta, która była pierwowzorem filmu, ukazywała się w odcinkach w „Kurierze Codziennym” w latach 1897-1898. Jako książka została wydana w 1899 roku. I właśnie to pierwsze wydanie jest wkładem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w wystawę. Placówka samorządu województwa udostępniła rarytasy - dwa tomy pierwszego wydania „Ziemi obiecanej” z 1899 r. Książki zostały wydane w Warszawie nakładem Gebethnera i Wolffa. Na co dzień znajdują się w Dziale Zbiorów Regionalnych. Wytwórnia Filmów Oświatowych udostępniła na wystawę film „Pałace Ziemi Obiecanej” z 1967 roku w reżyserii Leszka Skrzydło. Ekspozycja będzie czynna do 4 maja.

Do 24 lutego można natomiast oglądać pierwszą w naszym regionie atrakcję związaną z ustawionym przez Senat Rokiem Reymonta. To przygotowana przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną wystawa „Władysław Stanisław Reymont - miejsca, ludzie, dzieła”. Można na niej zobaczyć książki pisarza i materiały o miejscach na terenie Łódzkiego związanych z noblistą. Zaprezentowane zostały różne wydania „Ziemi obiecanej”, między innymi tłumaczenia powieści na język niemiecki i niderlandzki. Są też różne edycje „Chłopów”. Wyróżniają się zwłaszcza wydanie z 2023 roku z ilustracjami nawiązującymi do filmu „Chłopi” w reżyserii DK Welman oraz tłumaczenie na język węgierski pt. „Parasztok”. Wystawę wzbogacają portrety oraz krajobrazy ilustrujące związki noblisty z naszym województwem, materiały biograficzne o pisarzu, a także te omawiające jego twórczość.

Wystawę można oglądać w Dziale Zbiorów Regionalnych w holu biblioteki (ul. Gdańska 10/102) w godzinach jej otwarcia.