80 lat temu tu, w Łodzi, w stolicy naszego regionu doszło do wręcz niewyobrażalnej zbrodni. Zbrodni, która każe wątpić w człowieczeństwo ludzi, którzy byli za nią odpowiedzialni. Dziś wspominamy setki tysięcy Żydów, których naziści najpierw umieścili w Litzmannstadt Ghetto, a później metodycznie i z bestialskim spokojem wymordowali.

Przez Litzmannstadt Ghetto, największym w kraju po warszawskim, przeszło ponad 200 tysięcy osób. Strach, okrucieństwo nazistowskich oprawców, głód, choroby i cierpienie towarzyszyły im każdego dnia pobytu w tym piekle na Ziemi. Ich dramat miał jednak trwać aż do końca. 23 czerwca 1944 roku rozpoczęła się likwidacja getta.

Dla Żydów w nim przebywających oznaczało to tylko jedno — śmierć. Ostatni transport do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau odjechał ze stacji Radegast dwa miesiące później — dokładnie 80 lat temu, czyli 29 sierpnia 1944 roku. Skala nazistowskiej zbrodni jest olbrzymia i szokuje. Historycy i badacze szacują, że ten koszmar przeżyło zaledwie kilka-kilkanaście tysięcy Żydów.

Szczególnie dziś powinniśmy nazywać rzeczy po imieniu i głośno mówić o tych tragicznych wydarzeniach dla przyszłych pokoleń. Jesteśmy to winni Żydom, którzy żyli w Łodzi oraz tworzyli to miasto i jego wielokulturowość. Pamiętamy też o osobach, które były wyrwane ze swoich domów, a później wbrew swej woli przewiezione do Litzmannstadt Ghetto z obszaru całego Województwa Łódzkiego. W akcie bezkresnego okrucieństwa zostały w jednej chwili odarte z godności, zamęczone i wymordowane.

Dziś namawiam Państwa do tego, żeby myśląc o śmierci łódzkich Żydów, pamiętać też o ich życiu. To byli ludzie tacy, jak my — kochali, marzyli, pracowali, śmiali się i płakali. Oddajmy im dziś cześć i zróbmy wszystko, by taka zbrodnia już nigdy więcej się nie powtórzyła.

80. rocznicę likwidacji Litzmannstadt Ghetto uczcijmy w zadumie i refleksji nad życiem i śmiercią niewinnych i bezbronnych. Zapraszam na szczególny koncert, podczas którego wysłuchają Państwo pieśni śpiewanych niegdyś w getcie oraz świadectw osób, które znalazły się w piekle za życia.

Zarząd Województwa Łódzkiego, podczas uroczystości reprezentowała Joanna Skrzydlewska, marszałek województwa łódzkiego. Obecni byli parlamentarzyści i władze miast Łodzi.

Zdjęcia: Sebastian Sołtyszewski, Tomasz Radzikowski