14 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski powołał Armię Krajową. Powstało największe i najlepiej zorganizowane podziemne wojsko działające w okupowanej Europie.

Wojewódzkie uroczystości związane z 80-rocznicą utworzeniem AK rozłożone zostały na dwa dni. W niedzielę, na inaugurację, w kościele oo. Jezuitów w Łodzi, odprawiona została uroczysta msza święta celebrowana przez arcybiskupa Grzegorz Rysia. Uczestniczyło w niej czworo byłych żołnierzy AK. Po nabożeństwie dla nich i pozostałych wiernych pieśni patriotyczne zaśpiewał Zespół Pieśni i Tańca Uniwersytetu Łódzkiego „Kujon”.

Metropolita Grzegorz Ryś w homilii nawiązywał do odczytanych tego dnia fragmentów Pisma Świętego oraz historii największej podziemnej organizacji wojskowej podczas II wojny światowej. - Ta liturgia uświadamia nam nasze korzenie. Jako naród nie możemy rosnąć inaczej, jak od korzenia, który niesie w sobie życie, zdrowie i siły – mówił . – Myślimy dziś o tych wszystkich ludziach, którzy tworzyli Armię Krajową. Ludziach, których wspomnienie napawa nas dumą.

Arcybiskup przypominał, że w szeregach AK służyło 380 tys. żołnierzy i ochotników. Nawiązał też do smutnego czasu w historii Polski, kiedy bohaterowie z AK byli szykanowani i prześladowani oraz próbowano zacierać ich obecność w historii. Ale przede wszystkim Metropolita Łódzki podkreślał zasady, jakim zawsze byli wierni i jakie przekazywali następnym pokoleniom – wartości wyrosłych z Ewangelii.

Do nich – heroizmu, bezinteresownego poświęcenia, wolności i oddania prawdzie, nawiązywano również podczas poniedziałkowych uroczystości pod pomnikiem AK przy pl. Hallera, gdzie – tak jak w kościele o.o. Jezuitów - Zarząd Województwa Łódzkiego reprezentował wicemarszałek Piotr Adamczyk. Podczas krótkiego wystąpienia dziękował żołnierzom AK za ich poświęcenie. - Za to, że byliście w stanie opuścić swój dom, swoich bliskich i walczyć o naszą wolność – mówił.

- Dziękuję za nauczenie kolejnych pokoleń szacunku do swojej ojczyzny – dodał obecny na uroczystości dyrektor łódzkiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Dariusz Rogut, radny Sejmiku Województwa Łódzkiego.

Tego dnia odbywała się też wirtualna – z uwagi na pandemię - Gala Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Łódź. Było to spotkanie z żołnierzami i walczącymi w szeregach państwa podziemnego, którzy opowiadali o swoich przeżyciach z czasów wojny i po niej. Do studia zaproszeni zostali: Barbara Mazurkiewicz ps. Muszka, ppłk Włodzimierz Pajdowski ps. Niemen, ppłk Jan Gliszczyński ps. Sęp, por. Gryzelda Studzińska ps. Zela, por. Wanda Kowalska ps. Spartanka, por. Eugeniusz Uhryn ps. Żak, kpt. Aleksy Dworczak ps. Kadet, por. Bożena Paszkiewicz ps. Bożena i mjr Tadeusz Bratek ps. Orliński.

Armia Krajowa była kontynuatorką Służby Zwycięstwu Polski (SZP) i Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), formowanych do walki z okupantem niemieckim i sowieckim już od 1939 r. Pierwszym dowódcą AK został gen. Stefan Rowecki „Grot”. Utworzenie AK znacząco podniosło rangę sił zbrojnych w kraju, które stawały się podziemnym Wojskiem Polskim. W czasie II wojny światowej AK była największym w Europie podziemnym wojskiem zorganizowanym do walki z okupantem. AK została rozwiązana 19 stycznia 1945 r.

jg/fot. Piotr Wajman