77. rocznica spalenia więźniów obozu Radogoszcz

środa, 19 stycznia 2022

W środę (19 stycznia) na terenie Muzeum na Radogoszczu - oddziale Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi odbyły się uroczystości  upamiętniające spalenie więźniów Radogoszcza i zakończenie okupacji niemieckiej. W 77. rocznicę tego wydarzenia, Robert Baryła, członek zarządu województwa łódzkiego, złożył kwiaty pod Pomnikiem Martyrologii w dawnym miejscu kaźni.

Na Radogoszczu w czasie II wojny światowej od połowy 1942 r. funkcjonowało więzienie przejściowe dla mężczyzn, których wysyłano do obozów pracy karnej lub obozów koncentracyjnych. Całą załogę Radogoszcza cechowała wyjątkowa bezwzględność w nieludzkim traktowaniu osadzonych. Szacuje się, że przez więzienie przeszło ok. 40 tys. ludzi.

W nocy z 17 na 18 stycznia 1945 r. Niemcy rozpoczęli mordowanie więźniów. Wobec oporu, jaki napotkali, podpalili więzienie. W płomieniach zginęło 1500 osób. Według dokumentów IPN z masakry uratowało się tylko 25 więźniów. 19 stycznia 1945 do Łodzi wkroczyła 69. Armia I Frontu Białoruskiego.
Prochy spalonych pochowano 28 lutego w dwóch zbiorowych mogiłach na cmentarzu św. Rocha w Łodzi. 
W 1947 r. komendant więzienia, Walter Pelzhausen stanął przed łódzkim sądem i został skazany na śmierć. Wyrok wykonano 1 marca 1948 roku. Teren więzienia został przekształcony w mauzoleum 9 września 1961 roku.

Uroczystości związane z upamiętnieniem tych tragicznych wydarzeń odbyły się na terenie Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi przy ul. Zgierskiej 147.  Wzięli w nich udział m.in. przedstawiciele władz samorządowych województwa łódzkiego i Łodzi, duchowni, kombatanci, kompania honorowa Wojska Polskiego i żołnierze 9. Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej.

bg/ zdjęcia Adam Staśkiewicz