15 lutego - Światowy Dzień Wieloryba
czwartek, 15 lutego 2024Światowy Dzień Wieloryba to coroczne święto powszechnie obchodzone na Hawajach w ramach festiwalu Maui Whale Festiwal. Od 1980 roku festiwal oferuje szereg inspirujących wydarzeń, które odbywają się w szczytowym sezonie wielorybów humbak na Maui - drugiej co do wielkości wyspie w archipelagu Hawajów. Święto zostało stworzone, aby podnieść świadomość i promować ochronę tych wspaniałych gigantów. W Polsce możemy świętować ten dzień przez wzgląd na naszego bałtyckiego walenia – krytycznie zagrożonego wyginięciem morświna. Wieloryby i inne walenie nie tylko są niezwykłymi, bardzo inteligentnymi, społecznymi zwierzętami, ale jak każdy organizm na Ziemi spełniają ważną rolę w swoich ekosystemach, a ich wyginięcie czy spadek populacji powoduje zachwianie równowagi w przyrodzie. Chronią nas choćby przed zmianami klimatu. Okazuje się, że odchody wielorybów zawierają duże ilości żelaza, które wiąże węgiel w wodzie, dzięki czemu bujnie rozwija się pochłaniający dwutlenek węgla fitoplankton. Fitoplankton ograniczając stężenie dwutlenku węgla w atmosferze chroni klimat, ale może to robić bardziej wydajnie dzięki odchodom wielorybów. Nowoczesne społeczeństwo budowaliśmy na truchłach wielorybów. Ich olej płonął w ulicznych lampach, oświetlał korytarze kopalni węgla i pozwalał na nocne czytanie w zamożnych domach. Ich zęby zamieniano w klawisze fortepianu, a fiszbiny podtrzymywały gorsety, halki i kołnierzyki. Elastyczne płytki świetnie nadawały się też jako sprężyny w zegarkach i druty w parasolach.
Dziś największe zagrożenie dla tych wspaniałych zwierząt to:
- polowania;
- przyłów czyli przypadkowe złapanie w sieci podczas połowów ryb;
- przełowienie oceanów powodujące, brak pożywienia dla waleni;
- kolizja waleni ze statkami; zakłócenie w orientacji w terenie przez sonary wykorzystywane na statkach
- chemiczne zanieczyszczenie oceanów, wycieki ropy oraz śmieci;
- utrata siedlisk;
- odławianie małych waleni, głównie delfinów do oceanariów i ogrodów zoologicznych.