Subregion aglomeracji łódzkiej
Stolica regionu
Łódź - początek imperium przemysłowemu Izraela Kalmanowicza Poznańskiego dała manufaktura założona przez ojca Izraela, Kalmana w 1862 r. Sam kompleks przemysłowy powstawał w latach 1872-92. Obok powstał okazały Pałac - największa rezydencja fabrykancka w Europie, a dziś siedziba Muzeum Historii Miasta Łodzi. W miejscu dawnych zakładów bawełnianych należących do rodziny Poznańskich, znajduje się obecnie największe w Europie centrum handlowo-rozrywkowe MANUFAKTURA. (fot.1 Centrum handlowo-rozrywkowe Manufaktura)
Na południowy wschód od centrum Łodzi znajduje się rozległa dzielnica fabryczno-mieszkalna, stworzona od podstaw przez Geyerów, Grohmanów i Scheiblerów. Kręgosłupem miasta jest ulica Piotrkowska powstała w miejsce traktu wiodącego do Piotrkowa Trybunalskiego stanowiącego w XIX wieku oś rozwoju Łodzi. Wzdłuż Piotrkowskiej usytuowane są piękne kamienice odzwierciedlające historię miasta (m.in. budynek Hotelu „Grand”, dawny pałac Heinzla a obecnie siedziba Urzędu Miasta Łodzi), a także pomniki postaci związanych z miastem – Tuwima, Rubinsteina i łódzkich fabrykantów. Łódź nazywana jest także stolicą polskiej secesji. Willa Kindermanna, wzniesiona w 1903 r., uważana jest za najpiękniejszy przykład budowli secesyjnej w Polsce. (fot. 2 Ulica Piotrkowska)
Łódź to także historyczne miasto czterech kultur: polskiej, niemieckiej, żydowskiej i rosyjskiej. Jednym z najbardziej znanych obiektów, związanych z obecnością Rosjan na terenie miasta, jest prawosławna cerkiew katedralna pw. Aleksandra Newskiego. O obecności Żydów świadczy utworzona w 1892 r. nekropolia (dzisiaj największa w Europie), na terenie której pochowanych jest ok. 230 tysięcy osób. Zachowały się tu liczne groby i mauzolea (m.in. Poznańskiego). Godny zobaczenia jest także Stary Cmentarz zwany „Łódzkimi Powązkami”, gdzie odnaleźć można wspaniałe mauzolea, grobowce i nagrobki tych, którzy tworzyli wielkość Łodzi przemysłowej. Warto także wspomnieć, iż Łódź to miasto galerii, festiwali (m.in. Festiwal Komiksu, Camerimage, Festiwal Dialogu Czterech Kultur), kultury (Filharmonia, 11 teatrów, 15 muzeów) i rozrywki (puby i restauracje) i zieleni (Las Łagiewnicki – największy kompleks leśny w Europie w granicach miasta). (fot. 3 Cmentarz Żydowski)
Ważnymi miastami w aglomeracji łódzkiej są także:
Zgierz – jedno z najstarszych miast regionu, które prawa miejskie otrzymało przed 1318 r. Intensywny rozwój miasta rozpoczął się już w XIX wieku i związany był z włókiennictwem, natomiast w okresie międzywojennym rozwinął się też przemysł chemiczny. W Zgierzu warto zobaczyć m.in. zespół urbanistyczny Nowego Miasta z zespołem domów tkackich, kościół p.w. św. Katarzyny wzniesiony w początkach XX w., budynek Miejskiego Zakładu Kąpielowego z 1927 r., z drugim na ziemiach polskich krytym basenem oraz Muzeum Miasta Zgierza, gdzie obejrzeć można wnętrza mieszczańskie z przełomu XIX i XX wieku. (fot. 4 Wnętrze Muzeum Miasta Zgierza)
Pabianice - najcenniejszymi zabytkami są: renesansowy dwór obronny Kapituły Krakowskiej wzniesiony w latach 1565 - 72, a w 1833 r. zaadoptowany na ratusz; obecnie znajduje się w nim Muzeum Miasta Pabianic, kościół p.w. św. Mateusza - renesansowa świątynia wzniesiona w latach 1572 – 77 - jedna z najciekawszych renesansowych budowli sakralnych w województwie, jak również cmentarze ewangelicki i żydowski. (fot. 5 Dwór obronny - Pabianice)
Aleksandrów Łódzki - w mieście dominuje klasycystyczna zabudowa, której najciekawszymi przykładami są: ratusz miejski, kościół pw. św. Archaniołów Rafała i Michała oraz jatki miejskie. Warto zobaczyć też drewniane domy tkackie - charakterystyczne dla XIX - wiecznych osad przemysłowych i zespół fabryczno - mieszkalny Stillera.
Konstantynów Łódzki – miasto powstałe w 1830 r. jako osada sukiennicza. Do najciekawszych zabytków należą: neogotycki kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny (1826 – 32) oraz parterowe domy tkackie z początków XIX wieku.
Więcej na www.ziemialodzka.pl
Szlaki turystyczne w Łódzkiem
Dogodne połączenia drogowe i kolejowe ułatwiają korzystanie z walorów turystycznych województwa. Coraz szybszy rozwój bazy turystycznej doprowadził do podniesienia poziomu świadczonych usług, poziomu, który szybko osiąga standard europejski.
Penetrację regionu ułatwiają liczne szlaki turystyczne: kulturowe (wielofunkcyjne), piesze, rowerowe, konne i kajakowe. (fot. 1 Festyn - na szlaku bursztynowym)
Przez województwo łódzkie przebiegają 4 szlaki o zasięgu europejskim:
1. Bursztynowy (wzdłuż rzeki Warty: m.in. Konopnica, Sieradz, Uniejów),
2. Cysterski (okolice Sulejowa),
3. Romański (Inowłódz, Krzyworzeczka, Ruda, Strońsko, Sulejów, Tum, Żarnów),
4. Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej (Skierniewice, Lipce Reymontowskie,
Rogów, Piotrków Trybunalski, Radomsko)
Do szlaków pieszych o walorach wybitnie przyrodniczych należy zaliczyć m.in.: szlak "Rezerwatów Przyrody Załęczańskiego Parku Krajobrazowego", szlak "Jury Wieluńskiej", szlak "Uroczysk i Rezerwatów", szlak "Do Rezerwatu Ciosny koło Zgierza", szlak "Rzeki Pilicy" oraz szlak "Po Przedborskim Parku Krajobrazowym". (fot. 2 Na szlaku pieszym)
Region łódzki to również atrakcyjne szlaki rowerowe. Długość oznakowanych szlaków wynosi ponad 2000 km, a większość z nich przebiega między najbardziej atrakcyjnymi miejscowościami województwa. Szlaki o charakterze wieloetapowym stwarzają możliwość zaplanowania kilkudniowych wycieczek rowerowych. (fot. 4 Na szlaku rowerowym)
Do najbardziej atrakcyjnych szlaków należą:
• Łódzka Magistrala Rowerowa
• Szlak Wapiennych Wzgórz Załęczańskiego Parku Krajobrazowego
• Szlak Gorących Źródeł
• Szlak po Parku Krajobrazowym Wzniesień Łódzkich
• Nadwarciański Szlak Bursztynowy
• W centrum Polski
Potencjałem regionu jest ponad 150 ośrodków związanych z jazdą konną. Najbardziej wyspecjalizowane z nich ma połączyć szlak turystyczny podzielony na dwie pętle: zewnętrzną liczącą 1087 km oraz wewnętrzną o długości 270 km. Łącznie system szlaków konnych wynosić będzie 1500 km. (fot. 4 Na szlaku konnym)
Miłośnikom wody region oferuje także szlaki kajakowe na rzece Pilicy oraz Warcie i ich dopływach. Malownicze tereny dolin rzecznych sprzyjają organizacji wycieczek i połączeniu turystyki aktywnej ze zwiedzaniem. Ośrodki rekreacyjno – wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne stwarzają możliwość wypożyczenia sprzętu kajakowego oraz zorganizowania spływu. (fot. 5 Na szlaku kajakowym)
Więcej na www.ziemialodzka.pl
Europejskie Szlaki Kulturowe
Szlak Bursztynowy
Szlak Bursztynowy w województwie łódzkim jest trasą turystyczną nawiązującą do starożytnego szlaku handlowego, którym kupcy Cesarstwa Rzymskiego podążali na wybrzeża Bałtyku po "złoto północy" , czyli bursztyn. Ta transkontynentalna droga łączyła północne wybrzeża Adriatyku z południowym wybrzeżem Bałtyku. Odcinki szlaku biegnącego wzdłuż Warty i pradoliny Bzury i prowadzące przez miejscowości z unikatowymi zabytkami dziedzictwa kulturowego w województwie łódzkim to:
• Załęcze Wielkie – Konopnica
• Konopnica – Warta
• Warta – Uniejów
• Uniejów – Łęczyca
• Łęczyca – Sobota
• Sobota – Nieborów
(fot. 1 Kurhan Książęcy w Przywozie)
Szlak Romański
Architektura romańska w Polsce rozwijała się od XI do XIII w. pod wpływem sztuki włoskiej i francuskiej dającej wzorce dla powstania budowli sakralnych. Do dziś monumentalne budowle kościołów i klasztorów są niezwykłą atrakcją turystyczną, która można odnaleźć także na terenie województwa łódzkiego. Na terenie województwa szlak przebiega przez:
• Tum – Inowłódz
• Inowłódz – Żarnów – Sulejów
• Sulejów – Strońsko
• Strońsko –Krzyworzeka
(fot. 2 Kościół św. Idziego w Inowłodzu)
Szlak Cysterski
Szlak Cysterski w województwie łódzkim stanowi fragment Europejskiego Szlaku Cysterskiego, który został ustanowiony przez Radę Europy w 1990 r. Wędrówka szlakiem pozwala zaobserwować wpływ jaki wywarły średniowieczne klasztory cysterskie na kulturę i tożsamość. Szlak łączy obiekty związane z obecnością Cystersów i przebiega przez obszar Polski, Francji, Hiszpanii i Portugalii. W województwie łódzkim wytyczony jest następująco:
• Przedbórz – Sulejów Podklasztorze
• Sulejów Podklasztorze – Żarnów
(fot. 3 Sulejów Opactwo Cystersów)
Szlak Kolei Warszawsko – Wiedeńskiej
Szlak ten to część kolei warszawsko – wiedeńskiej, zwanej Drogą Żelazną Warszawsko – Wiedeńską, która była pierwszą koleją wybudowaną z inicjatywy Polaków na terenie Królestwa Polskiego w latach 1845 – 46. Szlak funkcjonuje od ponad 160 lat, a na jego trasie znajduje się wiele cennych miejsc oraz interesujących obiektów ważnych pod względem historycznym jak i kulturowo – przyrodniczym. Szlak pełni także ważną funkcję komunikacyjną. Odcinki szlaku w regionie to:
• Skierniewice – Lipce Reymontowskie
• Lipce Reymontowskie – Rogów
• Rogów – Piotrków Trybunalski
• Piotrków Trybunalski – Radomsko
(fot. 4 Dworzec Kolei Warszawsko - Wiedeńskiej w Skierniewicach)
(fot. 5 Szlak Kolei Warszawsko - Wiedeńskiej)
Więcej na www.ziemialodzka.pl
Szlaki turystyczne
Stereotypowy obrazek turysty jako osobnika fotografującego pospiesznie mijane autokarem zabytki albo pędzącego przez muzeum za przewodnikiem odchodzi w przeszłość. Podobnie jak wczasowicz, którego jedynym zajęciem jest leżenie na plaży.
Na świecie zapanowała moda na turystykę aktywną. Ludzie odkryli, że zwiedzanie nieznanych miejsc może nie tylko wzbogacić wiedzę i dostarczać wrażeń, ale też służyć zdrowiu i poprawie kondycji. Dlaczego nie łączyć przyjemnego z pożytecznym? Ten tok rozumowania zaakceptowały już miliony miłośników wypoczynku atrakcyjniejszego niż dawniej.
Województwo łódzkie od momentu przyjęcia w 2007 r. strategii rozwoju turystyki regionu konsekwentnie rozwija turystykę aktywną. To propozycja adresowana do wszystkich, którzy chcą czegoś więcej niż zwiedzania zabytków. Wykorzystano walory sprzyjające takiej właśnie koncepcji.
Rower to najzdrowszy i najbardziej ekologiczny sposób zwiedzania. Pozwala dotrzeć wszędzie, poruszać się nie tylko po głównych drogach, lecz także ścieżkach i dróżkach, wolnych od spalin i obecności samochodów. W województwie łódzkim funkcjonuje ponad sto szlaków rowerowych, w tym dwie magistrale: Wschód-Zachód i Północ-Południe. Wszystkie są bezpieczne i dobrze oznakowane. Prowadzą do najpiękniejszych i najciekawszych zakątków regionu. Każdy może wybrać taki, który go najbardziej interesuje: szlak Bursztynowy, Pałaców i Dworów, Świętego Wojciecha, szlak Diabła Boruty, Cudownych Obrazów, Żubrów, Puszczy Bolimowskiej, a nawet Carskich Łowów, gdyż w lasach pod Spałą chętnie polowali carowie Rosji. Na każdym czekają zabytki, piękne pejzaże, folklor, potrawy regionalne i wiele innych atrakcji.
Tylko podróżując na rowerze, w ciszy i spokoju, można w pełni docenić walory regionu, jego zabytki, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody i po prostu piękne zakątki, które łatwo przeoczyć, jadąc samochodem. Nic dziwnego, że miłośników turystyki rowerowej przybywa. To już nie jest swoista moda, lecz świadomy wybór właśnie takiego sposobu poznawania Polski. Do wielu miejsc autem po prostu nie da się dojechać. Na terenach objętych ochroną, w parkach narodowych czy rezerwatach obowiązują zakazy. Auto uzależnione jest od dróg. Nie dotrze tam, gdzie są bagna, piaszczyste polne drogi czy miedze. A na rower nie ma mocnych! To pojazd prawdziwych turystów.
Długo można wyliczać atuty Łódzkiego, ale nic nie zastąpi własnego doświadczenia. Trzeba wsiąść na rower i przekonać się osobiście, ile atrakcji czeka na miłośników tego rodzaju wypoczynku. A jeśli do walorów turystycznych dorzucimy dobrą bazę noclegowo-gastronomiczną, oferta z pewnością zadowoli wszystkich.
Wszystko trzeba jednak zobaczyć na własne oczy. A więc – po prostu zapraszamy do Łodzi i całego województwa łódzkiego.
Tekst: Michał Jagiełło
Turystycznie o regionie
Województwo łódzkie – Europa w pigułce
Województwo łódzkie leży w samym centrum Polski, a Łódź, jego stolica, zaledwie 130 km od Warszawy. Łódzkie obfituje w zabytki, znakomite miejsca do odpoczynku, bogate tradycje folklorystyczne i ma swoje ogromne walory kulturalne. Przede wszystkim Łódź to fascynujące miasto, które pod koniec XIX w. przechodziło swój burzliwy rozwój, a w niepowtarzalną całość splatały się w nim cztery kultury: polska, niemiecka, żydowska, rosyjska. Kształtowanie się Łodzi opisał Władysław Reymont, laureat literackiej nagrody Nobla, w opowieści „Ziemia obiecana”.Dziś w Łodzi odbywa się największa ilość rozmaitych imprez. Tą, która przyciąga najszerszą publiczność jest od kilku lat Light Move Festival. Festiwal Światła i towarzyszące mu instalacje, pokazy i mappingi w magiczny sposób zmieniają centrum Łodzi w czasie jednego weekendu. Spotkania Baletowe, Festiwal Łódź 4 Kultur, Festiwal Designu, Festiwal Filmowy Cinergia są przykładami imprez, które bardzo mocno związane są z miastem i jego kulturą. Równie znane są filmowe tradycje Łodzi, w której Państwową Wyższą Szkołę Teatralną i Filmową kończyło wielu słynnych aktorów i reżyserów, m.in. Andrzej Wajda czy Jerzy Skolimowski.
Ale nie tylko Łódź jest ośrodkiem kultury. W wielu miastach województwa można uczestniczyć w znakomitych spektaklach i imprezach. Filharmonia Łódzka co roku organizuje koncerty „Kolory Polski”. Muzycy odwiedzają nawet niewielkie miejscowości, by grać Chopina, Bacha, Mozarta czy Beethovena. Te występy przyciągają wielu turystów i koneserów z kraju i zagranicy. Polska zawsze leżała na styku dwóch kultur europejskich: zachodniej i wschodniej. Przenikały się nawzajem, tworząc zadziwiającą mozaikę. Ze względu na położenie geograficzne województwa jest ona szczególnie interesująca. Żeby zrozumieć Europę i jej wielokulturowość, trzeba odwiedzić właśnie Łódź, a także Sieradz, Łęczycę, Łowicz, Piotrków Trybunalski, Spałę, Sulejów, Skierniewice, Kutno, Rawę Mazowiecką i inne historyczne miejscowości. Można powiedzieć, że Łódzkie to Europa w pigułce.
Jest mnóstwo obiektów techniki, pałaców, fabryk, zamków, obiektów romańskich, obiektów sakralnych itd., którymi możemy się pochwalić. Poniżej przedstawiamy wybrane z nich.
OBIEKTY TECHNIKI - Parowozownia w Skierniewicach
Zbudowana w 1845 r. wraz z linią Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, z obrotnicą z 1861 r., rozbudowana w 1879 r. do 24 stanowisk. Stacjonowały tu parowozy towarowe Ty1 oraz lokomotywy Pd5 wykorzystywane do lokalnego ruchu osobowego. W 1994 r. wpisana do rejestru zabytków, od 2002 r. – własność Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei, które gromadzi tu i remontuje zabytkowy tabor i udostępnia go zwiedzającym.
WILLE, PAŁACE, DWORY - Zespół pałacowo-parkowy w Nieborowie
Wzniesiony za sprawą prymasa Michała Radziejowskiego, wg projektu Tylmana z Gameren, jest jedną z najbardziej znanych polskich rezydencji magnackich. W latach 1774-1945 była własnością Radziwiłłów. Na kompleks składają się: pałac, wozownia, manufaktura, oficyna, oranżeria oraz 2 parki: francuski – geometryczny i angielski. Utworzone tu muzeum prezentuje wnętrza epoki baroku, w tym stylowe meble, tkaniny, obrazy i rzeźby oraz rzemiosło artystyczne. W radziwiłłowskiej bibliotece zachowało się 10 tys. woluminów m.in. „Kronika Polski” Macieja Miechowity z 1521 r. czy „Statuty” Jana Łaskiego z 1506 r. Założona w 1881 r. nieborowska manufaktura majoliki (oddzielna wystawa) produkowała ozdobne piece kaflowe oraz charakterystyczną ceramikę określaną mianem „majoliki nieborowskiej”. Nieborów to poza Łowiczem najczęściej odwiedzane miejsce Ziemi Łowickiej.
FABRYKI - „Księży Młyn” w Łodzi
Największy na terenie Łodzi kompleks urbanistyczny stanowiący zespół zabudowań poprzemysłowych i rezydencjonalnych. Nazwa Księży Młyn pochodzi od wzniesionego na rzece Jasień po 1428 r. młyna należącego do łódzkiego plebana. Kilkadziesiąt lat po nacjonalizacji majątków należących do Kościoła, w 1822 r. własność rządową Księży Młyn obejmującą około 40 ha zamieszkiwało 28 osób w trzech budynkach. Lokalni przedstawiciele władz Królestwa Polskiego wydzierżawili Księży Młyn przybyłemu z Saksonii Krystianowi Fryderykowi Wendischowi, który w 1827 r. założył u zbiegu ulic Przędzalnianej i św. Emilii (obecnie Tymienieckiego) przędzalnię lnu i bawełny funkcjonującą do 1942 r. Zakład ponownie uruchomił w 1850 r. pochodzący z Nadrenii Karol Moes. Oblicze Księżego Młyna na zawsze zmieniło pojawienie się w 1853 r. Karola Wilhelma Scheiblera.
ZAMKI, GRODZISKA - Zamek królewski i łęczyckie muzeum
Warownia wzniesiona po 1345 r. z gotyckiej cegły na kamiennych fundamentach, włączona w system fortyfikacji miejskich i oddzielona od miasta fosą zasilaną wodami Bzury, kilkakrotnie przebudowywana, popadła w ruinę po „potopie szwedzkim”. W latach 1964-75 z inicjatywy Jadwigi Grodzkiej przeprowadzono jej gruntowną odbudowę wg projektu prof. H. Jaworowskiego. Najbardziej charakterystycznym elementem warowni, wzniesionej na planie prostokąta o wymiarach 61x46 metrów, jest ośmiokątna wieża. Z kolei „Dom Nowy” mieszczący niegdyś kancelarię, salę posiedzeń sądu, a także zbrojownię i spichlerz, jest dziś siedzibą Muzeum poświęconego historii miasta oraz rodzimemu folklorowi, w tym legendarnej postaci diabła Boruty. Ze szczytu wieży podziwiać można panoramę Łęczycy, a przy dobrej pogodzie – sylwetkę archikolegiaty w Tumie.
OBIEKTY ROMAŃSKIE - Archikolegiata romańska pw. Najświętszej Marii Panny i św. Aleksego
Tutejsza, monumentalna archikolegiata romańska pw. Najświętszej Marii Panny i św. Aleksego wzniesiona z granitowej kostki w połowie XII w., należy do najcenniejszych obiektów sakralnych w Polsce. Zachowało się tu kilka wczesnośredniowiecznych detali, w tym najstarsze w Polsce malowidła ścienne, rzeźba Chrystusa na Majestacie (ok. 1160 r.), płyta nagrobna rycerza (XII/XIII w.) oraz bogato rzeźbiony XII-wieczny portal – jeden z najciekawszych w Polsce.
OBIEKTY SAKRALNE - Dom urodzenia św. Maksymiliana Kolbe w Zduńskiej Woli
Zgromadzono tu eksponaty związane z życiem i męczeńską śmiercią świętego, obrazy, fotografie i widokówki, maszyny i narzędzia tkackie. Na poddaszu urządzono stylizowany „pokój narodzin” z meblami z końca XIX w., kołyską i ołtarzykiem.
Przyroda
Wirtualny spacer
Serwis kartograficzny
Kalendarz wydarzeń
W przebudowie.
Aktualności Turystyka
{loadposition news}