lodzkie.pl

Planując wycieczkę do Skierniewic, należy obowiązkowo udać się do Parku Miejskiego, który kiedyś był częścią zespołu pałacowo-parkowego, a obecnie jest jednym z najpiękniejszych parków województwa łódzkiego.

Park jest położony w środkowej części miasta po obu stronach rzeki Skierniawki, a jego początki sięgają XIV wieku. Początkowo był to ogród kwiatowy i warzywny przy dworze arcybiskupów gnieźnieńskich. Następni gospodarze dóbr skierniewickich sukcesywnie go rozwijali, ale największe przeobrażenie przeszedł za czasów arcybiskupa Antoniego Kazimierza Ostrowskiego. Za jego sprawą dwór rozbudowano w okazałą rezydencję, a teren na skarpach Skierniewki przekształcono w okazały park. Znajdowały się tam liczne kaskady wodne, groty, altany, sadzawki oraz tarasy nad brzegiem rzeki. Do najbardziej malowniczych zakątków należał ogród francuski. Dzieło poprzednika kontynuował prymas i arcybiskup gnieźnieński Ignacy Krasicki, który upiększył skierniewicki park, upodabniając
go do parku w Smolanach. W XIII wieku przy pałacu prymasowskim znajdował się ogród włoski, sady, winnice oraz oranżeria z drzewkami pomarańczowymi. W latach 1830-45 park przekomponowano w angielski park krajobrazowy, gdzie przez ponad wiek kwitło życie kulturalne i społeczne mieszkańców Skierniewic.

Po II wojnie światowej park miejski w Skierniewicach – niegdyś perełka XVIII-wiecznej architektury ogrodowej – stawał się coraz bardziej zaniedbany, porastając stopniowo samosiejkami. Prace rewitalizacyjne rozpoczęto dopiero w 2012 r.: uporządkowano zieleń, wzmocniono brzegi rzeki Skierniewki, odnowiono lub zbudowano nowe mostki, wybrukowano i utwardzono ścieżki. Ustawiono również elementy infrastruktury parkowej, zamontowano nowe oświetlenie oraz zbudowano nawiązujący do stylu pałacu pawilon koncertowy. Centralnym punktem parku jest jak za czasów abpa Ostrowskiego ogród francuski z galerią rzeźb. Park zmienił się nie do poznania i znów zachęca skierniewiczan do spacerów.

Na terenie, który przylega od północy i zachodu do dawnej rezydencji prymasów i osady pałacowej, zachował się historyczny układ przestrzenny, ukształtowanie terenu oraz drzewostan. Drzewa rosnące w parku to przeważnie pospolite rodzime gatunki, natomiast rzadziej występujące drzewa krajowe i obce znajdują się w pobliżu osady pałacowej i willi „Aleksandria”. Są to np.: buk pospolity, choina amerykańska, jarzębinogrusza uszkowata, lipa amerykańska, tulipanowiec amerykański i sosna czarna. W ostatnich latach zostały przeprowadzone działania konserwatorskie i rekonstrukcyjne, w wyniku których park podzielono na część północną – krajobrazową i zachodnią – w typie ogrodu francuskiego, o regularnej kompozycji, z równo strzyżonymi oraz formowanymi drzewami i krzewami. W obydwu częściach odtworzony jest historyczny układ dróg. Na południowy zachód od dawnej kuchni pałacowej znajduje się staw z wyspą, na którą – przez dopływy do stawu – prowadzą dwa mostki. W krajobrazowej części parku usytuowana jest altana z amfiteatrem. Park otacza metalowe, ozdobne ogrodzenie wzorowane na przekazach ikonograficznych z przełomu XIX/XX w. oraz istniejących obiektach
np. ogrodzeniu warszawskich Łazienek.

Enklawy zieleni Parku Miejskiego przedłuża ogród, otaczający pobliski pałac prymasowski, będący siedzibą Instytutu Ogrodnictwa. Gdy rozkoszujemy się przyrodą, warto wejść do środka pałacowych wnętrz z XIX w.

Obecnie Pałac Prymasowski wraz z otoczeniem należy do Instytutu Ogrodnictwa, natomiast Park Miejski do miasta Skierniewice.

Zdjęcia 1-3 - Park Miejski w Skierniewicach

Zdjęcia 4-5 - Zespół pałacowo-parkowy w Skierniewicach

Charakterystyczną cechą typowych ogrodów francuskich jest regularność kompozycji. Drzewa i krzewy formowano i równo strzyżono. Aleje, szpalery, labirynty i punkty widokowe układały się w ogrodowe wnętrza o różnych funkcjach. Ważną rolę pełniły kontrast i światłocień, a ich uzyskanie polegało na zróżnicowaniu wysokości terenu w bezpośrednio sąsiadujących częściach ogrodu oraz dbałości o rozmaitość kolorystyki sadzonych roślin. Ogród miał przyciągać uwagę bogactwem kształtów i barw oraz rozmiarami, zdobiły go także liczne ławki, fontanny i rzeźby. Pałace i zamki, które wcześniej pełniły rolę ochronną, stały się częścią ogrodów poprzez zabudowę na planie podkowy z dziedzińcem pośrodku. Elementy podkreślające reprezentacyjność, takie jak strumyk, basen, aleja, pawilon ogrodowy, umieszczano wzdłuż osi ogrodu. W dalszej części ogrodu umiejscawiano charakterystyczne dla baroku i rokoka – labirynty, gabinety, boskiety oraz teatry ogrodowe.

Ogród barokowy w stylu francuskim w Nieborowie został zaprojektowany pod koniec XVII wieku, prawdopodobnie przez Tylmana z Gameren, a jego rozbudową zajął się w latach 70. Szymon Zug. Dominują w nim rodzime gatunki drzew, jednak najokazalsze są dwa platany posadzone ok. 1770 roku. Ogród nieborowski posiada położone przed południową elewacją pałacu partery kwiatowe i niskie labirynty bukszpanowe oraz szeroką aleję lipową z trawnikiem dywanowym. Aleja została wytyczona
na osi założenia pałacowego i otoczona symetrycznie rozplanowanymi po jej bokach gabinetami i boskietami, które uformowano ze strzyżonych szpalerów grabowo-lipowych. Od strony zachodniej ogród opiera się o wielki kanał w kształcie węgielnicy, za którym znajduje się park krajobrazowy, natomiast od zachodniej znajdują się zabudowania gospodarcze z końca XVIII wieku: oranżerie, stajnia, wozownia oraz domki oficjalistów dworskich. Po północnej stronie pałacu, w okolicy dziedzińca dojazdowego, położony jest Pawilon Myśliwski, w którym obecnie mieszczą się pokoje gościnne, a także budynek Manufaktury wzniesiony przez Szymona Bogumiła Zuga, gdzie znajduje się pracownia ceramiki artystycznej i biura administracji muzeum.

Pałac i otaczające go ogrody są jedną z turystycznych wizytówek zarówno ziemi łowickiej, jak i całego województwa łódzkiego. Turystom polecamy odpoczynek w cieniu drzew, poznanie ciekawej historii Pałacu oraz obejrzenie wyjątkowej wystawy majoliki.

Zdjęcie nr 6 - autor P. Wojtyczka